Crowdfunding to zdecydowanie najszybciej rozwijająca się alternatywna metoda finansowania nowych inicjatyw gospodarczych na rynku prywatnym. Jest to doskonale widoczne także w Polsce, gdzie 2021 rok był absolutnie rekordowy dla finansowania społecznościowego. Oficjalnych danych z całego polskiego crowdfundingu jeszcze nie mamy, lecz szacuje się, że wartość rodzimego rynku crowdfundingu przekroczyła 2 miliardy złotych.
Wiemy natomiast, jak dokładnie wygląda sytuacja na jednym z sub-rynków – crowdfundingu udziałowym, który w ciągu minionych 12 miesięcy urósł o kilkadziesiąt procent, a emisje przeprowadziło niemal 100 spółek. Zapraszam do podsumowania roku 2021 w crowdfundingu w Polsce. Zacznijmy od udziałowego finansowania społecznościowego:
Podsumowanie roku 2021 w equity crowdfundingu
Od listopada 2021 roku rynek usług equity crowdfundingowych jest pod względem regulacyjnym pełnoprawną częścią rynku finansowego w Unii Europejskiej. Unijne rozporządzenie ma na celu profesjonalizację tego segmentu i zwiększenie pewności dla uczestników rynku. Polskie podmioty cały czas jednak czekają na przyjęcie krajowej ustawy, która wdroży unijne prawo wprowadzające szereg pozytywnych zmian dla rynku.
Bieżący rok i tak był jednak dla crowdinvestingu rekordowy. Ten rodzaj pozyskiwania kapitału przez spółki cieszy się coraz większym zaufaniem i popularnością, zarówno wśród emitentów, jak i inwestorów, których zaangażowanie mierzone wartością kapitału w minionym roku osiągnęło poziom ponad ⅓ wartości kapitału pozyskanego przez polskie spółki w ramach equity crowdfundingu od początku jego istnienia w naszym kraju, czyli niemal od 10 lat. W zeszłym roku po crowdinvesting sięgnęło niemal 100 przedsiębiorstw, które pozyskały łącznie ponad 110 milionów złotych.
Oznacza to, że nasz rynek crowdfundingu udziałowego dojrzewa i staje się bezpieczniejszy dla inwestorów. Z tej formy pozyskania środków korzystały nie tylko młode firmy czy spółki związane z branżą gier, alkoholi kraftowych, odnawialnych źródeł energii czy konopi – choć takich kampanii nadal jest najwięcej, ale również duże firmy długo działające na rynku. Jest to doskonale widoczne, gdy weźmiemy pod uwagę kapitalizację emitentów. Wartość większości spółek oscylowała w przedziale do 20 milionów złotych. Jednak około 30% emisji prowadzonych było przez spółki o kapitalizacji do 50 milionów PLN, a nawet zdarzały się firmy o wartości powyżej 100 milionów złotych. Dominacja spółek z wyceną do 20 milionów PLN wynika głównie z tego, że są to za małe firmy, aby wejść na rynek giełdowy, albo nie są jeszcze gotowe na ten krok. Z drugiej strony wysokość kapitału do pozyskania też nie jest aż tak wysoka, aby ponosić koszty przygotowania firmy do wejścia na giełdę.
Ponadto, w październiku ubiegłego roku miała miejsce rekordowa pod względem zebranej kwoty emisja. Miano to należy do Stars.Space – spółki specjalizującej się w monetyzacji influencer marketingu. Zebrała ona 4,55 miliona złotych, a emisja przeprowadzona została na platformie CrowdConnect.
Największą platformą equity crowdfundingową w 2021 roku – zarówno pod względem kwoty jak i liczby zbiórek – była jednak Crowdway. Oto jak w jej przypadku przedstawia się miniony rok w liczbach:
2021 rok na platformie Crowdway
W 2021 roku na Crowdway zebrano aż 40,3 miliona złotych, co oznacza, że to do tej platformy należy pozycja lidera rynku equity crowdfundingu w Polsce. Sumę tę osiągnięto za pomocą 20 emisji. Siedmiu emitentów prowadziło kampanie po raz drugi, co pokazuje, że spółki, które pozyskały zaufanie inwestorów i realizują cele emisyjne, mogą liczyć na udane kolejne rundy inwestycyjne w tym modelu finansowania.
Ponadto, 13 emitentów wspieranych przez Crowdway pozyskała finansowanie w kwocie przekraczającej 1 milion złotych, a 5 zbiórek przekroczyło kwotę 4 milionów PLN. Co więcej, 7 emisji pozyskało 100% swojego celu, inwestorzy dokonali łącznie 8580 wpłat, a średnia kwota inwestycji wyniosła 4700 PLN.
Rok 2021 to także kolejny rekord Kombinatu Konopnego. Pierwsza emisja spółki, przeprowadzona w 2020 roku, zakończyła się w ciągu 38 minut – zebrano wtedy kwotę 4,2 miliona PLN. Natomiast 8 grudnia 2021, Kombinat Konopny zebrał 4,5 miliona złotych w zaledwie 7 minut, co jest absolutnym rekordem polskiego equity crowdfundingu.
Przejdźmy teraz do pozostałych rodzajów finansowania społecznościowego i tego jakie – według szacunków – osiągnęły one wyniki w 2021 roku. Zacznijmy od crowdfundingu dotacyjnego.
Rozwój crowdfundingu dotacyjnego w 2021
Szacuje się, że to właśnie crowdfunding dotacyjny najbardziej rozwinął się w minionym roku. Według ekspertów pandemia i zamknięcie gospodarki czy jej poszczególnych sektorów, w bardzo dużym stopniu przyczyniły się do popularyzacji tego rodzaju finansowania społecznościowego w naszym kraju. Spowodowały także, rewolucyjną zmianę w świadomości Polaków na temat crowdfundingu i stopnia zaangażowania w jego rozwój. W efekcie, szacuje się, że wartość tego rodzaju crowdfundingu wyniosła w 2021 roku absolutnie rekordowe 1,5 miliarda złotych.
Przejdźmy do trzeciego typu finansowania społecznościowego, który w naszym kraju niezwykle prężnie się rozwija:
Crowdfunding cykliczny
W ciągu minionego roku ogromnie w naszym kraju rozwinął się rynek zbiórek cyklicznych, który także zalicza się do finansowania społecznościowego. Jak się okazuje, to także ma związek z polską kulturą. Otóż rynek ten absolutnie zdominowały dwie internetowe rozgłośnie radiowe założone przez dziennikarzy, którzy odeszli lub zostali zwolnieni – najczęściej z przyczyn politycznych – z Polskiego Radia Trójka. Obie prowadzą kampanie na platformie zbiórek cyklicznych o nazwie Patronite.
Pierwsza z nich – Radio Nowy Świat, na której czele stoi była szefowa Polskiego Radia Trójka – Magda Jethon, ruszyła pod koniec czerwca 2020 roku. Zbiórka na crowdfundingowej platformie zbiórek cyklicznych ruszyła natomiast dwa miesiące wcześniej. Przez wiele miesięcy liczba patronów oraz suma comiesięcznych wpłat konsekwentnie rosły, dzięki czemu w 2021 roku sięgnęły wprost niewiarygodnych rozmiarów – a mimo to cały czas pną się w górę. Dziś Radio Nowy Świat jest wspierane comiesięcznymi wpłatami przez ponad 30 794 patronów na łączną kwotę wynoszącą ponad 627 tysięcy złotych miesięcznie.
Radio 357 zostało zapowiedziane kilka miesięcy później. Precyzyjnie rzecz biorąc zostało zapowiedziane 5 października 2020 roku. Tego samego dnia ruszyła zbiórka na Patronite. Prezesem stacji jest Paweł Sołtys – dziennikarz ekonomiczny. Ostatecznie Radio 357 rozpoczęło nadawanie 5 stycznia 2021 – i od tego czasu liczba patronów oraz suma comiesięcznych wpłat zaczęły rosnąć jak szalone. Dziś jego zespół tworzy obecnie ponad 100 autorów, dziennikarzy oraz osób organizujących pracę radia. Obecnie rozgłośnia jest wspierana comiesięcznymi wpłatami przez 43 tysiące patronów na łączną kwotę wynoszącą ponad 814 tysięcy złotych miesięcznie. Jest to najwyższa suma comiesięcznych wpłat, a także największa liczba patronów na polskim crowdfundingowym rynku zbiórek cyklicznych.
Jak zatem widzimy, minione dwanaście miesięcy było absolutnie przełomowe dla polskiego finansowania społecznościowego – niezależnie czy mówimy tutaj crowdinvestingu, crowdfundingu dotacyjnym czy rynku zbiórek cyklicznych. Każdy z tych sektorów przeżywa teraz prawdziwy rozkwit i można się spodziewać, że 2022 rok będzie dla nich tylko lepszy.
