Crowdfunding i inwestowanie to dwa słowa, których występowanie w jednym zdaniu prawdopodobnie przestało kogokolwiek dziwić. Powstał nawet termin “crowdinvesting” odnoszący się do equity crowdfundingu. Powstanie udziałowego modelu finansowania społecznościowego zaoferowało startupom niezwykle dogodną szansę pozyskiwania finansowania – taką, o której w przeszłości mogły tylko pomarzyć. Można powiedzieć, że dzięki dynamicznemu rozwojowi equity crowdfundingu – także w Polsce – doszło do prawdziwej rewolucji na rynku kapitałowym.
Co więcej, znaczne podniesienie limitów emisji – dotyczących maksymalnego kapitału, jaki można uzbierać w ten sposób – sprawi, że ta forma inwestowania stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna dla zainteresowanych inwestorów. Od czego jednak należy zacząć, gdy pragniemy inwestować w projekty emitujące akcje lub udziały w ramach equity crowdfundingu? O czym trzeba tutaj pamiętać? Zapraszam do poradnika dla początkujących dotyczącego inwestowania poprzez udziałowe finansowanie społecznościowe. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia jak w ogóle działa equity crowdfunding:
Equity crowdfunding – co to jest?
Equity crowdfunding, czyli crowdfunding udziałowy umożliwia każdej zainteresowanej osobie inwestowanie w spółki na wczesnym etapie rozwoju. Celem tej formy finansowania społecznościowego jest skojarzenie spółki poszukującej kapitału z inwestorem, który gotów jest owo wsparcie zapewnić. Na celowniku są inwestorzy indywidualni, do których kierowana jest oferta zakupu akcji w emisji publicznej, a wszystko to odbywa się na specjalnie do tego przygotowanej platformie crowdfundingu udziałowego.
Cała otoczka, czyli prezentacja oferty, kampania marketingowa czy sposób dotarcia do inwestora, które towarzyszą emisji, działają bardzo podobnie do klasycznych kampanii crowdfundingowych opartych o system nagród. W tym przypadku jednak za wsparcie finansowe danej spółki odpowiedzialnej za projekt nie otrzymujemy od niej produktu czy usługi w przedsprzedaży.
W ramach equity crowdfundingu stajemy się udziałowcami (w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) lub akcjonariuszami (w przypadku spółki akcyjnej) i współwłaścicielami danego biznesu, licząc na to, że w przyszłości dana spółka odniesie duży sukces i zainwestowanie w nią zapewni nam ponadprzeciętną stopę zwrotu. Jeżeli jednak projekt poniesie klęskę, to najprawdopodobniej nie uda nam się odsprzedać nabytych papierów wartościowych i stracimy wszystko, co zainwestowaliśmy. Należy dodać, że z uwagi na fakt, iż z crowdfundingu udziałowego korzystają zazwyczaj innowacyjne startupy, ta forma inwestowania związana jest z wysokim poziomem ryzyka.
Rynek equity crowdfundingu w Polsce wciąż prężnie się rozwija. W 2020 roku przeprowadzono 48 emisji w ramach crowdinvestingu w naszym kraju – o 50% więcej niż rok wcześniej. Liczba akcjonariuszy wyniosła natomiast niemal 30 tysięcy, a łączna wartość pozyskanego w minionym roku kapitału przez emitentów w ten sposób to 88,8 miliona złotych – o 155% więcej niż w 2019. Z kolei, według szacunków, jego dynamika wzrostu w tym roku ma wynieść około 50%.
Inwestowanie za pomocą equity crowdfundingu – krok po kroku
Zapoznaj się z aktualnymi projektami
Pierwszym działaniem nie może być nic innego niż odwiedzenie platform crowdfundingu udziałowego i zapoznanie się z aktualnie przeprowadzanymi emisjami lub projektami, które ruszą niebawem. W chwili pisania tego tekstu platformy equity crowdfundingowe przeprowadzające najwięcej emisji w naszym kraju to Crowdway, Beesfund i FindFunds.
Najpierw należy dokładnie przeanalizować informacje znajdujące się na stronie danej kampanii. Warto poczytać o szansach, ale oczywiście również i ryzykach wynikających z zakupu akcji – w tym, jak już zostało wspomniane, utraty zainwestowanych środków, jeżeli projekt poniesie klęskę.
Przeanalizuj rynek, na którym dany projekt działa
Co więcej, ważne jest by przeanalizować nie tylko perspektywy stojące przed samą spółką, lecz również rynkiem, na którym ona działa. Duże, błyskawicznie rosnące rynki w połączeniu z dobrym modelem biznesowym najczęściej wiążą się z imponującym potencjałem wzrostu projektu, lecz również dobrze mogą one zostać szybko nasycone.
W praktyce, czasem niszowy rynek w pakiecie z oryginalnym, niezwykle interesującym pomysłem jest bardziej obiecującym połączeniem, bowiem szczupak w małym stawie zdziała więcej niż szprotka w oceanie.
Nie wolno także zapominać o konkurencji. Im rywale na rynku są więksi i stabilniejsi, tym trudniejsza będzie walka z nimi o klientów. Oczywiście, jeśli produkt lub usługa projektu, w który chcemy zainwestować, posiada innowacyjną przewagę konkurencyjną, taka rywalizacja nie zmniejsza potencjału spółki. Najważniejsze, aby to klienci dostrzegli wartość dodaną i byli w stanie za nią zapłacić.
Przeanalizuj strategię spółki
Nawet jeśli spółka ma świetny, oryginalny produkt bądź usługę, a w jej niszy nie posiada żadnej konkurencji, to i tak musi posiadać dobrą strategię rozwoju. Ponadto, w crowdfundingu udziałowym nie ma miejsca na spółki, które mają pomysł, ale jeszcze nawet nie spróbowały wprowadzić go na rynek. Przedsiębiorstwo wprost musi dysponować konkretnymi danymi na temat klientów i planami finansowymi. Trzeba więc zwrócić uwagę na kilka elementów związanych ze strategią.
Pierwszy z nich to dane finansowe i trakcja. Chodzi o przychód, cash flow, bilans zysków i strat, liczbę klientów, tempo ich przyrostu oraz wskaźnik ich odpływu. Ważne są także strumienie przychodów, prognozy finansowe, plany rozwojowe, a w przypadku startupów, które są bardzo kapitałochłonne – to kiedy spodziewają się pierwszego zysku. Spółki, które nie ujawniają swoich danych finansowych i trakcji, nie są wiarygodne i lepiej je pominąć w swoich rozważaniach – na rynku znajdziemy ciekawsze opcje.
O czym jeszcze trzeba pamiętać?
Ponadto, należy pamiętać, że czas trwania kampanii jest limitowany – na stronie zawsze znajduje się informacja kiedy dobiegnie ona końca. Dodatkowo, trzeba wiedzieć, iż niektóre kampanie kończą się przed czasem, jeśli zbiorą 100% kwoty celu, czyli ich wszystkie wyemitowane akcje lub udziały znajdą nabywców.
Zakup akcji lub udziałów
Jeśli jesteśmy zdecydowani dołączyć do współwłaścicieli danego projektu, czas przejść do samej inwestycji. Zakup akcji lub udziałów na platformie equity crowdfundingowej jest bardzo prosty. To sami wybieramy, jak dużo chcemy zainwestować, czyli ile akcji lub udziałów decydujemy się nabyć. 
Następnie podajemy swoje dane osobowe. Ostatnie działanie to już nic innego, niż dokonanie płatności. Na tym właśnie polega inwestowanie w daną spółkę w ramach crowdfundingu udziałowego. Po opłaceniu akcji otrzymamy od danej platformy equity crowdfundingowej e-mail z potwierdzeniem zakupu udziałów. Formalnie współwłaścicielami danego projektu zostajemy jednak dopiero po podwyższeniu kapitału w Krajowym Rejestrze Sądowym, o czym poinformuje nas spółka.
Wyjście z inwestycji
Następnie, w miarę jak wartość spółki będzie rosła, wartość naszych udziałów lub akcji także będzie szła w górę, pozwalając nam w przyszłości wyjść z inwestycji z dużym zyskiem. Najczęściej spółki pozyskujące kapitał w ramach crowdfundingu udziałowego planują w przyszłości – zwykle minimum po 3-4 latach, wejść na wybraną giełdę papierów wartościowych. W przypadku naszego kraju najczęściej spółki planują debiut na rynku NewConnect. To właśnie wtedy my – jako inwestorzy – mamy możliwość bezproblemowo sprzedać nasze akcje z zyskiem.
Inne powszechnie spotykane możliwości z wyjścia z inwestycji w equity crowdfunding to:
- Wykup przez inwestora strategicznego lub branżowego
- Wykup akcji przez właściciela spółki.
