Finansowanie społecznościowe na całym świecie – a zwłaszcza na terenie Unii Europejskiej – wciąż znajduje się w fazie prężnego rozwoju. Nie zmienia to jednak faktu, że w ostatnich latach ta metoda pozyskiwania kapitału zaczęła cieszyć się ogromnym zainteresowaniem – zarówno ze strony przedsiębiorców przeprowadzających kampanie, jak i potencjalnych inwestorów. Możemy to dziś zauważyć również w Polsce, zwłaszcza jeśli mówimy o equity crowdfundingu.
Mało tego – już niebawem udziałowe finansowanie społecznościowe będzie mogło jeszcze mocniej zyskać na znaczeniu. Wynika to z faktu, że już 29 lipca zacznie obowiązywać ustawa o finansowaniu społecznościowym i pomocy kredytobiorcom.
Dla platform crowdfundingowych, emitentów oraz inwestorów oznacza to wprowadzenie znaczących regulacji. Ich wdrażanie z całą pewnością jeszcze trochę potrwa, lecz nie zmienia to faktu, że warto już dziś przybliżyć zagadnienie dotyczące pozyskania funduszy z equity crowdfundingu z perspektywy emitenta. Co konkretnie musi on oddać inwestorom, aby otrzymać od nich środki? Jakie ma to dla niego długofalowe konsekwencje? Przekonamy się poniżej:
Zobowiązania projektów crowdfundingowych wobec inwestorów
Należy zdawać sobie sprawę, że crowdfunding udziałowy to przede wszystkim odpowiedzialność. W końcu nie mamy tutaj do czynienia z dotacją na rozpoczęcie lub rozwój biznesu, o które większość startupów również stara się ubiegać. Za pomocą crowdinvestingu emitenci oferują akcje lub udziały w swojej spółce nieograniczonemu kręgowi adresatów.
Każdy zainteresowany może więc w taki sposób nabyć te papiery wartościowe, aby w przyszłości, gdy przedsiębiorstwo zyska na wartości, je sprzedać lub po prostu otrzymywać dywidendę, czyli uczestniczyć w podziale zysków.
Oznacza to, że gdy dany projekt crowdfundingowy osiągnie sukces na rynku i zacznie przynosić zyski, to w przypadku ich wypłaty emitent musi się nimi podzielić ze wszystkimi akcjonariuszami, którzy nabyli swoje udziały w ramach finansowania społecznościowego. Podobnie wygląda kwestia wykupu spółki przez inwestora branżowego – każdy akcjonariusz otrzyma wtedy swoją część, co oznacza, że 100% ustalonej kwoty za przedsiębiorstwo nie trafi do założyciela i prezesa spółki.
Można zatem powiedzieć, że gdy crowdfundingowa emisja akcji się powiedzie, emitent w zamian za pozyskany kapitał zaprasza do swojej spółki liczną grupę inwestorów, spośród których każdy staje się częścią firmy. Nie zmienia to jednak faktu, że każdy akcjonariusz pozyskuje bardzo niewielką część udziałów w spółce, na dodatek struktura właścicielska pakietu udziałów jest dość mocno rozdrobniona, co oznacza, że autonomia foundera danego projektu nie powinna być choć w najmniejszym stopniu zagrożona, nadal on kieruje spółką.
Obowiązki emitentów wobec inwestorów po wdrożeniu nowych regulacji
Jak już zostało wspomniane, 29 lipca 2022 zacznie obowiązywać ustawa o finansowaniu społecznościowym i pomocy kredytobiorcom. Wprowadza ona wiele kluczowych regulacji, na które cały rynek finansowania społecznościowego czeka już od 2019 roku, kiedy to po raz pierwszy Komisja Europejska zapowiedziała prace nad rozporządzeniem w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć́ gospodarczych.
Arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych
W efekcie, dziś wiadomo, że już wkrótce przedsiębiorcy będą musieli w ramach kampanii crowdfundingowej udostępniać specjalną, dodatkową dokumentację każdemu potencjalnemu inwestorowi. W pierwszej kolejności mowa tu o „arkuszu kluczowych informacji inwestycyjnych”. Dokument ten jest sporządzany przez właściciela projektu poszukującego finansowania, a następnie musi być udostępniany właśnie przez platformę crowdfundingową.
Pod względem pełnionej funkcji, arkusz ten odpowiada dokumentom, które znane są choćby inwestorom giełdowym z ustawy z 29 lipca 2005 roku o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych – takim, jak dokument informacyjny czy memorandum informacyjne.
Arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych składa się z kilku części, podzielonych na poniższe sekcje tematyczne:
- Część A: Informacje dotyczące właściciela projektu oraz informacje dotyczące projektu opartego na finansowaniu społecznościowym
- Część B: Główne cechy procesu finansowania społecznościowego oraz stosownie do przypadku, warunki pozyskania kapitału lub pożyczania środków finansowych
- Część C: Czynniki ryzyka
- Część D: Informacje dotyczące spółki celowej
- Część E: Informacje na temat kryteriów wyboru projektów opartych na finansowaniu społecznościowym
- Część F: Prawa inwestorów
- Część G: Ujawnienie informacji dotyczących pożyczek lub papierów wartościowych będących przedmiotem oferty
- Część H: Opłaty, informacje i prawne mechanizmy dochodzenia roszczeń.
Arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych musi być również opatrzony zastrzeżeniem prawnym. Treść zastrzeżenia prawnego ma informować inwestorów o braku zatwierdzenia arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych przez właściwe organy nadzoru oraz o ryzyku częściowej lub całkowitej utraty zainwestowanych środków.
Ponadto, każdy arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych musi być również opatrzony informacją o ryzyku związanym z nieobjęciem zainwestowanych środków systemem gwarancji depozytów oraz ostrzeżeniem o tym, że nie jest to inwestycja produkt oszczędnościowy, a środki przeznaczone na inwestycje nie powinny stanowić więcej niż 10% majątku netto inwestora.
Celem wprowadzenia obowiązku przekazywania arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych jest zniwelowanie asymetrii informacyjnej w zakresie poszczególnych projektów i dostarczenie inwestorom wszystkich danych niezbędnych do podjęcia świadomej i przemyślanej decyzji inwestycyjnej.
