Jeden z największych klasyków, bestsellerów i najczęściej wznawianych książek dotyczących inwestowania doczekał się nowego polskiego wydania dostępnego w księgarni Maklerska, tym razem zarówno w formie drukowanej, jak i ebooka. Mowa tu o dziele Charlesa Mackaya pod tytułem “Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów”. Oryginalnie zostało ono opublikowane w 1841 roku jako “Memoirs of Extraordinary Popular Delusions”. Z kolei polski przekład oparty został na wydaniu z 1996 roku.
Najlepszy poradnik inwestora dotyczący psychologii tłumów
Financial Times uznał tę książkę za jeden z dziesięciu najlepszych tytułów wszech czasów poświęconych tematyce inwestycyjnej. A dokładnie umieścił ją na pierwszym miejscu. Znany finansista Bernard Baruch przyznał, że lektura tej książki pozwoliła mu zbić fortunę podczas wielkiego kryzysu na Wall Street w 1929 roku. Spośród dzisiejszych sław świata finansów także John Templeton uznaje ją za najważniejszy poradnik inwestora. Czy to nie są wystarczające zachęty by po to dzieło sięgnąć? Jeśli jednak nadal nie czujecie się przekonani, to poniżej przybliżymy treść i spróbujemy wyjaśnić fenomen tego tytułu.
“Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” przywoływane są przy każdym większym zawirowaniu finansowym, a nawet w sytuacjach, które mają niewiele wspólnego ze światem inwestycyjnym. Dzieje się tak, ponieważ to lektura nie tylko dla osób zajmujących się rynkami finansowymi. To esej z pogranicza ekonomii, historii, psychologii i socjologii. Przyciągnie on więc uwagę wszystkich, którzy chcą wejść głębiej w jak się okazuje niezmienną naturę ludzką. Dlatego przedstawia on również takie zjawiska, jak moda na żółwie ninja, wzrost popularności kasyn czy reakcje na pojawienie się komety Halleya.
Najsłynniejsze bańki spekulacyjne w historii
A jakie ciekawe przykłady dotyczące rynków finansowych są w niej zaprezentowane?
Emisje akcji kampanii i fikcyjnych spółek
Charles Mackay dużą uwagę poświęcił opisowi wydarzeń z lat 1717-1721 we Francji i Anglii, czyli krajach, które zmagały się z bardzo wysokim zadłużeniem publicznym i ucierpiały na skutek remediów jakie próbowano zastosować, by uporać się z tym problemem. Francja była wtedy w okresie regencji Filipa Orleańskiego, który objął rządy w państwie zadłużonym przez Ludwika XIV.
W otoczeniu regenta pojawił się wówczas Szkot Law, który nakłonił go do wprowadzenia systemu opartego na papierowym pieniądzu oraz emisji akcji kompanii, która miała się wzbogacić na zamorskim handlu z Luizjaną. Mieszkańców ogarnął szał zakupowy i cena akcji, których wartość nominalna wynosiła 500 liwrów, sięgnęła 18 tysięcy.
Na kolejne emisje zapisywali się wszyscy, także inwestorzy z innych krajów. Zainteresowanie było tak duże, że angielski ambasador przebywający we Francji, słał do swojego kraju prośby, by ktoś podjął rywalizację z Lawem i zahamował odpływ kapitału z Wysp Brytyjskich.
Co stało się dalej? Rzeczywiście francuska bańka spekulacyjna rychło pękła, a podobne szaleństwo ogarnęło Anglików. Z gigantycznym zapałem nabywali oni akcje Kompanii Mórz Południowych, która powołana została dla handlu z hiszpańską Ameryką i redukcją długu publicznego, ale także rozmaitych fikcyjnych spółek zakładanych przez oszustów korzystających z panującej atmosfery i wyciągających pieniądze od naiwnych obywateli.
Centrum spekulacji przeniosło się więc do Anglii i wtedy to właśnie do tego kraju napływał kapitał z całej Europy. Nawet francuski bankier Martin, który regularnie nabywał udziały w Kompanii Mórz Południowych stwierdził “Skoro wszyscy zwariowali, to trzeba ich naśladować”. Ceny akcji wzrosły dziesięciokrotnie, więc oczywiście także i ta bańka wkrótce pękła, co doprowadziło do bankructwa wielu ludzi i licznych procesów sądowych o świadome manipulowanie kursem akcji Kompanii Mórz Południowych.
Nawet sława uległa owczemu pędowi…
W tym kontekście opisane zostały również perypetie sławnego, bardzo ważnego dla historii ludzkości człowieka, który w pewnym momencie posiadał akcje Kompanii Mórz Południowych, lecz uznał zbiorową spekulację za wariactwo i wycofał się osiągając 7 tysięcy funtów zysku. Jednak kurs nadal rósł, więc uległ on powszechnej gorączce, ponownie kupił akcje, niestety tym razem na szczycie notowań i zakończył całą inwestycję ze stratą 20 tysięcy funtów. O kim mowa? To historia samego Isaaca Newtona. Był tak wściekły, że podobno do końca życia nie pozwalał, by wymawiano przy nim nazwę Kompanii Mórz Południowych.
Tulipomania
Trzeci kryzys finansowy opisywany przez Charlesa Mackaya wydarzył się najwcześniej i jest chyba najpopularniejszym przykładem bańki spekulacyjnej. Mowa oczywiście o tulipomanii z lat 1634-1637, która wydarzyła się w Holandii. Mieszkańcy spieniężali wtedy cały swój majątek by kupować okazy rzadkich tulipanów. Było to z pewnością bezprecedensowe wydarzenie nie tylko w samej Holandii, lecz historii całego ówczesnego świata. Zapoznaj się z bezpłatnym fragmentem książki dotyczącym tulipomanii.
Ponadczasowość książki „Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów”
Opisy przypadków, w których rozsądni ludzie ulegają zjawisku owczego pędu w pewnym stopniu ryzykując swoje istnienie, mają nie tylko walor kronikarstwa historycznego. Takie zachowania są ponadczasowe, wciąż można je zauważyć i właśnie dlatego ta pozycja wciąż jest niezwykle popularna i doceniana na Wall Street.
To zjawiska, które dobrze znamy, ponieważ odsłaniają one niezmienną naturę ludzką. Zwłaszcza w tym roku możemy zauważyć je każdego dnia, śledząc kursy amerykańskich indeksów, metali szlachetnych czy akcji spółek medycznych podczas pandemii koronawirusa.
Ludzkość zawsze będzie ulegała chciwości i decydowała się na irracjonalną spekulację, a książka “Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” doskonale przybliża mechanizmy, które za to odpowiadają i szczegółowo opisuje jak te zjawiska wyglądały w ubiegłych stuleciach.
Najnowsze wydanie książki Charlesa Mackaya pod tytułem “Niezwykłe złudzenia i szaleństwa tłumów” dostępne jest w księgarni Maklerska.pl w cenie 49 PLN. W opinii naszej redakcji, jest to lektura wręcz obowiązkowa dla wszystkich tych, którzy interesują się rynkiem i chcą lepiej zrozumieć współczesne wydarzenia, by w pełni świadomie reagować na sytuacje na rynku i zarządzać własnym kapitałem.
Więcej na temat książki w telewizji Comparic24.tv:
